Kompensatory mieszkowe występują w różnego rodzaju instalacjach. Wykorzystuje się je do kompensacji termicznych wydłużeń rurociągów oraz przy występowaniu wibracji, spowodowanych działaniem niektórych instalacji. Często stykają się z agresywnymi substancjami, a warunki ich pracy są trudne. Materiał, z którego wytwarza się kompensatory, powinien być więc odporny na uszkodzenia. Jednym z głównych zagrożeń, które mogą doprowadzić do zniszczenia kompensatora, jest korozja.

Kluczowym elementem kompensatorów mieszkowych jest właśnie mieszek. Najważniejszą jego właściwością jest elastyczność – cecha ta pozwala mu niwelować termiczne i mechaniczne odkształcenia. Inne elementy, takie jak prowadnice i rury osłonowe, mają znaczenie dla wytrzymałości urządzeń. Istotnym zagadnieniem w kontekście wytrzymałości jest też materiał, z którego powstał kompensator. Korozja jest zjawiskiem, które stanowi główne zagrożenie dla trwałości surowców, także tych, z których wykonuje się kompensatory mieszkowe. Dlaczego zatem jest tak niebezpieczna?

Czym jest korozja?

W ogólnym rozumieniu korozja jest zjawiskiem niszczenia materiału. Dochodzi do niego pod wpływem działania środowiska, w którym surowiec się znajduję. Korozja, choć powszechnie kojarzona jest z atakowaniem metali, może dotyczyć także tworzyw sztucznych, ceramiki, kompozytów, a nawet drewna.

Można wyróżnić czynniki, od których zależy charakter i mechanizm powstawania korozji. Są to: typ przewodności elektrycznej na granicy faz materiał-środowisko i specyfika środowiska. Przy niskiej, bądź przy całkowitym braku przewodności, korozja ma charakter chemiczny. Korozja chemiczna spowodowana jest przez bezpośrednią reakcję materiału z czynnikiem wywołującym niszczenie, np. z tlenem z powietrza, który nie jest przewodnikiem. Wysoka przewodność z kolei wiąże się głównie z korozją elektrochemiczną. Do procesów elektrochemicznych dochodzi wtedy, gdy metal lub stop znajduje się w środowisku będącym elektrolitem. Przykładami takich środowisk są: woda słodka i morska, wilgotne gazy czy gleba zawierająca wilgoć.

Jak atakuje korozja?

Korozja może dotknąć całą powierzchnię materiału – w takiej sytuacji nazywana jest równomierną. Można zaliczyć do niej matowienie srebra czy rdzewienie żelaza. Ten typ nie ma znaczącego wpływu na wytrzymałość materiału. Inaczej jest jednak z korozją miejscową, w wyniku której powstają ubytki wpływające na trwałość materiału, a nawet i całej instalacji. Do korozji miejscowej można zaliczyć uszkodzenia w formie plamek, wżerów bądź punktów. Czasem powstają one w trudno dostępnych szczelinach, bądź w przypadku korozji międzykrystalicznej — na granicy ziaren metalu.

Wyjątkowym rodzajem korozji miejscowej jest korozja naprężeniowa i zmęczeniowa. Specyfika pracy kompensatorów mieszkowych wiąże się z ryzykiem wystąpienia tych typów korozji na powierzchni materiału, z którego wykonano przedmiot. Do tego rodzaju zniszczeń dochodzi w połączeniu naprężenia ze środowiskiem sprzyjającym korozji. Właśnie w ten sposób powstają pęknięcia.

Aby ograniczyć możliwość wystąpienia korozji, jeśli to możliwe, warto wybierać kompensatory mieszkowe wykonane ze stali nierdzewnej. Charakteryzuje się ona zawartością żelaza, węgla oraz chromu. To właśnie występowanie tego ostatniego pierwiastka ma wpływ na właściwości antykorozyjne. Chrom, w połączeniu w występującym w powietrzu tlenem, tworzy na powierzchni stali warstwę tlenku chromowego, który stanowi ochronę przed korozją. Istnieje wiele rodzajów stali nierdzewnej – m.in. ze znacznym dodatkiem niklu, to stal zwana austenityczną, która wykazuje zwiększone właściwości ochronne przed pęknięciami.

Korozja może stanowić poważne zagrożenie dla wielu rodzajów materiałów. Jest to też realne niebezpieczeństwo w przypadku kompensatorów mieszkowych. Aby zniwelować prawdopodobieństwo wystąpienia jakiegokolwiek typu korozji, warto wybrać do ich produkcji stal nierdzewną. Należy również dbać o odpowiedni dobór materiału do warunków, montaż i konserwacje instalacji oraz działających w niej kompensatorów.